فهرست محتوا
- 1 انواع حمل و نقل
- 2 حمل و نقل دریایی
- 3 حمل و نقل جاده ای
- 4 حمل و نقل ریلی
- 5 حمل و نقل هوایی
- 6 برای حمل و نقل بین المللی از چه طریق باید اقدام کرد؟
حمل و نقل چیست؟ حمل و نقل به طور کلی نقش بسیار مهمی در شکل گیری و به وجود آمدن تمدن ها داشته است . تجارتی که به این واسطه بین کشور های مختلف انجام میگیرد، تاثیر زیادی در رونق و شکوفایی و رشد کشورها دارد و از این حیث بسیار با اهمیت به شمار میرود.
در این مقاله سعی کرده ایم انواع حمل و نقل ها را بررسی کرده و تمامی سوالات احتمالی شما را پوشش دهیم . امیدواریم از خواندن این مقاله که نسبتا طولانی است خسته نشوید و برایتان مفید واقع شود. هر سوالی داشتید در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید. ( برای استفاده راحت تر میتوانید این مقاله را در مرورگر خود ذخیره و بوکمارک کرده و در زمان های بعدی از آن استفاده کنید )
به صورت کلی به انتقال کالا یا شی یا هرچیز دیگر حمل و نقل میگویند. حال این حمل و نقل میتواند به صورت داخلی و داخل مرز های یک کشور باشد، یا به صورت بین المللی و با کشور های خارجی دیگر باشد و میتوان کالا یا شی را به صوت ریلی یا جاده ای یا هوایی و یا دریایی انتقال داد.
نوع حمل و نقل موردنظر بر اساس ارزش کالا، فورس ماجور بودن وضعیت، حجم و وزن کالا ،محدودیت بودجه و در نظر داشتن ریسک و امنیت برای هر کالا با توجه به مبدا و مقصد موردنظر متفاوت است.
انواع حمل و نقل
- حمل و نقل دریایی
- حمل و نقل جاده ای
- حمل و نقل ریلی
- حمل و نقل هوایی
- حمل و نقل مرکب
البته در نظر گرفتن این نکته که در میان روش ها، حمل و نقل هوایی ایمن تر و سریع تر و گران تر است و بالعکس حمل و نقل دریایی کند تر، خطرناک تر و ارزان تر است، هم مهم است.
در ضمن حمل و نقل مرکب ترکیبی از انواع روش های حمل و نقل بوده و نیازی به توضیح ندارد، بنابراین از توضیح و پرداختن به آن خودداری میکنیم.
حمل و نقل دریایی
یکی از پراستفاده ترین روش های حمل و نقل اجناس و کالا ها حمل دریایی است. همانطور که از نامش مشخص است منظور از این نوع حمل ونقل استفاده کردن از قایق کشتی و سایر شناور های دریایی برای حمل کالا است.
چرا حمل دریایی یکی از اولین و گسترده ترین روش ها برای حمل و نقل بوده است ؟
زیرا در زمان های قدیم که ساخت راه و جاده، سخت و زمانبر بوده و احداث خطوط ریلی کاری هزینه بردار به شمار میرفت. تاجران روی به استفاده از دریا و کشتی برای حمل اجناس خود می آوردند. البته به این دلیل که این نوع حمل زمان زیادی میبرد برای کالاهایی با ارزش زیاد و وزن و حجم کم و همین طور کالاهای خوراکی که تاریخ انقضا دارند، توصیه نمیشود.
حمل و نقل دریایی بخشی از تجارت محسوب میشود که توسط کشتیهای باری بزرگ با تجهیزات و ویژگیهای خاصی، انجام میشود. ارائه خدمات کارآمد و مفید در این نوع حمل و نقل نقش موثری در تجارت موفق بین المللی خواهد داشت. همچنین ۹۰ درصد از تجارت بین المللی هر کشور در جابجایی کالاها، به حمل و نقل دریایی اختصاص پیدا میکند.
ترابری دریایی عمدتا برای کالاهایی با حجم زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش زمان ارسال کالا معمولا زیاد است. از این رو کالاها باید به گونه ای باشند که این زمان بر روی کیفیت آنها تاثیری نداشته باشد.
در حمل دریایی، با توجه به عواملی مانند نوع کالا، طول مسیر و غیره از وسایل دریایی گوناگونی مانند لنج، نفتکش و غیره برای ارسال بار استفاده می شود.
کشور ایران دارای ۳۰۰۰ کیلومتر خطوط دریایی است. همچنین دسترسی به آب های آزاد از طریق اقیانوس هند، قرارگیری در مسیر کویدورهای غرب، شرق و شمال و دسترسی به دریای خزر در شمال و دریای عمان و خلیج فارس در جنوب کشور از مزیتهای مهم جغرافیایی کشور به حساب میآید.
عمده تجارت دریایی ایران از طریق جنوب کشور انجام می شود. کشورهای چین، امارات متحده عربی و کره جنوبی به ترتیب سه کشور اصلی در زمینه واردات کالا به ایران می باشند. عمدهی این کالاها مواد اولیه، تجهیزات مورد نیاز در زمینه پزشکی، ورزشی و راهسازی، خودرو و قطعات آن، قطعات و تجهیزات کشتیرانی ها و هواپیما هستند.
انواع کشتیهای مورد استفاده در حمل و نقل دریایی از نظر مسیر
کشتی های لاینر یا خطوط منظم
این کشتیها با برنامه ریزی دقیق و طبق خطوط دریایی تعیین شده فعالیت می کنند.
کشتیهای ترامپ و یا خطوط نامنظم
این کشتیها محموله ها را به هر نقطه ای که صاحبان شرکت درخواست کنند حمل کرده و خطوط دریایی خاصی برای آنها تعریف نشده است.
روشهای مختلف ارسال کالا در حمل و نقل دریایی
ترانشیپ
گاهی امکان ترخیص برخی کالاها در یک گمرگ وجود ندارد. بهترین راه برای حل این مشکل انتقال بار از گمرک فعلی به یک گمرک دیگر است که امکان ترخیص کالاها در آن مجاز است و مشکلی به وجود نمی آید.
در روش ترانشیپ کالاها از یک وسیلهی حمل و نقل ورودی به یک وسیلهی حمل و نقل خروجی تحت نظارت گمرک منتقل می شوند. این روش برای کاهش هزینهی انتقال بار و یا دور زدن تحریمهایی که بر علیه کشور مقصد وجود دارد بسیار مناسب است.
چارترینگ
در این روش برای کالاهایی که حجیم و یا بدون بسته بندی هستند کشتی هایی بهصورت دربست اجاره و یا رزرو میشوند. در روش چارترینگ انتقال بار تحت قرارداد چارتر صورت می گیرد که این قرارداد در اعتبار سندی مورد قبول بانکها نمی باشد.
کراس استافینگ
این روش نیز مانند حمل و نقل به روش ترانشیپ عمل می کند.در روش کراس استافینگ کانتینر حاوی بار از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می شود.
مزایا و معایب حمل و نقل دریایی
ارزان بودن ترابری دریایی نسبت به سایر روشها به خصوص در انتقال بارهای حجیم، از مزایای این نوع حمل و نقل محسوب می شود. به همین دلیل بسیاری از صاحبان شرکتهای تجاری حمل کالاهای خود را به وسیلهی آبهای آزاد ترجیح می دهند.
از دیگر مزایای حمل دریایی ثابت بودن نرخ کرایه است. این نرخ توسط شرکتهای بزرگ حمل و نقل تعیین می شود.
حمل و انتقال حجم زیادی از کالاها. در انتقال بار از طریق دریا میتوان محمولههای ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن را به راحتی از یک بندر به بندر دیگر جابه جا کرد.
تنها عیب ترابری دریایی زمان انتقال کالا است که نسبت به روشهای هوایی و زمینی بیشتر است.
حمل و نقل جاده ای
مزایای حمل و نقل جاده ای
1- نیاز به سرمایهگذاری کمتر
حمل و نقل زمینی (جادهای) در مقایسه با سایر روشها مانند حمل و نقل ریلی و هوایی به سرمایهگذاری کمتری نیاز دارد، از طرفی هزینه ساخت و نگهداری جادهها بسیار کمتر از هزینه ساخت و نگهداری راهآهن است. جادهها معمولاً توسط دولت ساخته میشوند و در ازاء استفاده از آنها باید فقط هزینه ناچیزی به عنوان عوارض پرداخت کرد.
2- خدمات درب به درب
یکی از مهمترین مزیتهای حمل و نقل زمینی ( جادهای) این است که میتوان از طریق آن خدماتی درب به درب یا انبار به انبار ارائه داد و هزینه بارگیری، انبارداری و تخلیه را به میزان قابل توجهی پایین آورد.
3- امکان خدمترسانی به مناطق غیر قابل دسترس
حمل و نقل زمینی( جادهای) بیشتر برای حمل کالا یا مسافر به مناطقی مناسب است که دسترسی به آنها از طریق راهآهن، مسیرهای آبی یا هوایی امکانپذیر نیست. تبادل کالا بین شهرهای بزرگ و روستاهای کوچک نیز فقط از طریق جاده میسر است.
4- خدمترسانی متنوع
یکی دیگر از مزایای حمل و نقل زمینی( جادهای) این است که خدماتش متنوع و قابل تغییر هستند. مسیر و زمانبندی حرکت کامیونها را میتوان بسته به نیاز مشتریان تغییر داد و رضایت آنها را به دست آورد.
5- مناسب برای مسیرهای کوتاه
برای حمل کالا در مسافتهای کوتاه، حمل و نقل جادهای بسیار سریع و مقرون به صرفه است. کالاها را میتوان بار کامیون کرد و یکراست و بدون نیاز به هیچ واسطهای به مقصد فرستاد.
6- ریسک کمتر در مورد آسیب رسیدن به اجناس
از آنجایی که در مسیر حمل کالا، به تخلیه و بارگیری بین راهی نیاز نیست، این ریسک که به کالاها آسیبی برسد و یا دچار شکستگی بشوند بسیار پایین میآید. شاید به همین خاطر است که حمل و نقل جادهای برای نقل و انتقال اجناس شکستنی مانند چینیآلات و بلورجات مناسبتر است چون احتمال زیادی وجود دارد که این گونه کالاها هنگام بارگیری و تخلیههای مکرر در بین راه آسیب ببینند.
7- هزینه کمتر بستهبندی
در مقایسه با سایر روشهای حمل و نقل، فرایند بستهبندی کالا در حمل و نقل جادهای از پیچیدگی کمتری برخوردار است. لازم نیست کالاهایی که به این روش جابجا میشوند در چند لفافه متعدد پیچیده بشوند.
8- سرعت انتقال
در مورد کالاهایی که باید به سرعت به دست مصرف کننده برسند، حمل و نقل زمینی (جادهای) مناسبترین گزینه است. میدانید که حمل و نقل آبی بسیار کند است و زمان زیادی نیز صرف بارگیری میشود.
9- خودروهای شخصی
یکی دیگر از مزایای حمل و نقل زمینی(جادهای) این است که تجار و سرمایهداران میتوانند شرکتهای کوچک راه بیندازند و خدماتی مناسب و بدون تأخیر در اختیار مشتریان بگذارند.
با در نظر گرفتن موارد فوق میتوان گفت حمل کالا زمینی از طریق جاده بسیار امن و مقرون به صرفه است و حتی باعث تغذیه سایر روشهای حمل و نقل نیز میشود. در بسیاری از موارد، حمل و نقل جادهای سایر روشهای حمل کالا مانند حمل و نقل ریلی، کشتیرانی و خطوط هوایی را تغذیه کرده و اجناس را به دست آنها میرساند تا به نقاط دوردستتر برسانند.
حمل و نقل ریلی
در قرون وسطی صنعت به اندازهای پیشرفت کرده بود که شیوههای سنتی حمل و نقل دیگر پاسخگو نبودند و صنعتگران در تلاش بوند تا راههای نوین و موثر را جایگزین کنند. در سال 1556 میلادی بود که چندیدن مهندس آلمانی برای سهولت جابجایی ذغالسنگ اقدام به ساخت ریلهای کوچکی کردند تا به کمک آن بتوان ارابههای حمل ذغالسنگ را از درون معدن به خارج آن هدایت کرد. در ابتدا ریلها از جنس چوب بودند که مقاومت زیادی نداشتند؛ از این رو، ریلهای چوبی رفتهرفته جای خود را به نوارهای چودنی دادند و اینگونه بود که واگنهای غولپیکر اختراع شدند. واگنهایی که با سیستم بخار کار میکردند و برای به حرکت درآمدن دیگر نیازی به نیروی انسانی و حیوانی نداشتند.
تاریخچه حمل و نقل ریلی در ایران
ایران دارای 10460 کیلومتر طول خط راهآهن بوده این مقدار در طی 100 سال ساخته شده است. ایران دارای موقعیت جغرافیایی بینظیری است. به گونهای که بهترین راه ارتباطی اروپا به خاور دور به شمار میآید و بسیاری از کشورهای استعمارگر در صدههای اخیر از راه ایران برای عظیمت به هندوستان استفاده میکردند. متاسفانه سیاستهای غلط و بافت فرسوده صنعت ریلی کشور این اجازه را نداده است تا از این صنعت پر رونق بهرههای بین المللی ببریم.
صنعت حمل و نقل ریلی کشور نتوانسته به خوبی انتظارات مردم را برآورده کند؛ به گونهای که علیرغم افزایش قیمت تعرفهها و بلیطها هنوز کیفیت قطارها تغییری نکرده و همین امر موجب شده است تا مسافران سایر روشهای حمل و نقل را ترجیح دهند. اما، حمل و نقل ریلی کشور در طی سالهای اخیر یک موفقیت بزرگ کسب کرده و آن هم اینکه بسیاری از تاجران برای ارسال کالاهای خود از قطارهای باربری استفاده کردهاند.
این موضوع باعث شده است تا بسیاری از شرکتهای ترانزیت به فکر توسعه صنعت ریلی کشور بیفتند. این شرکتها با واردات انواع واگنهای پیشرفته صنعت حمل و نقل کشور را رونق بخشیدهاند.
حمل و نقل ریلی چگونه انجام میشود؟
حمل و نقل از طریق راهآهن تحت شرایط خاصی انجام میشود. برای جابجایی کالاها از واگنهای باری مخصوصی استفاده میشود که هر کدام وظیفه منحصربفردی دارند. واگنهای باری از نظر شکل ظاهری دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم.
واگنهای مسطح
از واگنهای مسطح در انواع حمل و نقل ریلی استفاده میشود. از این واگنها برای حمل ماشینآلات و کالاهای سنگین که دارای طول زیادی هستند، استفاده میشود. کالاهایی نظیر میلگرد، قطعات آهنی و تیرآهن که با واگنهای مسطح دو محوره، چهار محوره و یا شش محوره حمل میشوند.
واگنهای مسقف
این واگنها به گونهای طراحی شدهاند که پس از قرارگیری کالاها، درب آن بسته و پلمپ شود. اینکار باعث میشود تا کالاها از هر گونه آسیبی به دور باشند. برخی از کالاهایی که در برابر نور خورشید، اکسیژن و رطوبت مقاوم نیستند از طریق این واگنها جابجا میشوند. معمولا، این واگنها به دو صورت دو محوره و چهار محوره ساخته میشوند.
واگنهای لبهکوتاه و لبهبلند
از این واگنها در انواع حمل و نقل ریلی استفاده میشود. از واگنهای لبهکوتاه در حمل آهنآلات و مصالح ساختمانی و از واگنهای لبهبلند در حمل مواد معدنی و کالاهای صنعتی استفاده میشود. این واگنها توانایی حمل بارهای سنگین را داشته و در بسیاری از موارد چندین تن بار را با خود حمل میکنند.
واگنهای مخزن
یکی دیگر از واگنهایی که در صنعت حمل و نقل ریلی مورد استفاده قرار میگیرد، واگنهای مخزن هستند. این واگنها نیز مانند سایر واگنهای دیگر در دو نوع دو محوره و چهار محوره ساخته میشوند. از این واگنها در حمل سوخت و انواع مایعات استفاده میشود. بسیاری از تاجران برای حمل چنین کالاهایی با مشکلات متعددی روبرو میشوند که وجود واگنهای مخزنی نگرانی آنها را از بابت حمل کالاهای مایع برطرف کرده است. این کالاها در کمترین زمان ممکن به مقصد خواهند رسید.
واگنهای یخچالی
از دیگر واگنهایی که در انواع حمل و نقل ریلی مورد استفاده قرار میگیرد، واگنهای یخچالی هستند که برای حمل انواع مواد فاسدشدنی نظیر لبنیات، گوشت، سبزیجات و غیره کاربرد دارند. این واگنها دارای سیستم خنککننده حرفهای هستند و در طول سفر درجه حرارت یخچال به طور اتوماتیک تنظیم میشود.
آیا دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی برای همه وجود دارد؟
شاید، بسیاری از افراد تصور میکنند که راهآهن تنها مختص به دولت بوده و فقط این مرجع قانونی میتواند به حمل و نقل بپردازد. اما، وزارت راه و شهرسازی کشور به منظور افزایش سهم حمل و نقل ریلی اقدام به جذب سرمایهگذاران خصوصی کرده است. همانطور که تمام افراد جامعه حق استفاده از جادهها و اتوبانها را دارند، امکان استفاده از حمل و نقل ریلی نیز برای عموم آزاد است؛ به گونهای که پس از عقد قرارداد تجاری با وزارت راه و شهرسازی و رعایت قوانین مربوطه، میتوان از امکانات شبکه ریلی کشور استفاده کرد.
کافیست هنگام عقد قرارداد نوع فعالیت خود را مشخص و با پرداخت اجاره سالیانه از خطوط ریلی کشور استفاده شخصی کرد.بسیاری از شرکتهای مسافربری با خرید واگنهای مسافربری و باربری به جرگه انواع حمل و نقل ریلی نظیر مسافربری، باربری و گردشگری میپیوندند. این شرکتها موظفند تمام قوانین مربوط به حفظ ایمنی، بیمه، مالیات و سایر مقررات را رعایت کنند. در مقابل نیز دولت وظیفه دارد تا تمام امکانات را برای عبور و مرور قطارها فراهم کند و شرایط حمل و نقل را توسعه ببخشد. در صورتی که دولت به تعهدات خود در این زمینه عمل نکند، شرکت خصوصی میتواند با تنظیم شکایت از او طلب خسارت کند.
مدارک مورد استفاده برای حمل کالا از طریق راهآهن
برای انتقال کالا از طریق شرکتهای حمل و نقل ریلی کالا باید تمام اسناد مربوطه را تهیه و تمام برگههای مورد نیاز را تکمیل کرد. بسیاری از شرکتهای ترابری علاوه بر قوانین دولتی، یک سری قوانین شخصی نیز به قرارداد اضافه میکنند که باید آنها را امضا کرد. در غیر این صورت شرکت مربوطه کالاهای شما را به مقصد ارسال نخواهد کرد. به طور کلی قراردادهای مربوطه شامل نام، مشخصات کالا، نشانی فرستنده و گیرنده، بیمه و غیره میشود. در این قراردادها تمامی مبالغ و شرایط ارسال قید میشوند و در صورتی که شرکت ترابری به یکی از آنها عمل نکند موظف به جبران خسارت خواهد شد.
پس از اینکه قرارداد فوق تنظیم شد، یک برگه بارنامه بین طرفین رد و بدل میشود. این برگه به عنوان سند بار بوده و در صورت مفقود شدن، شرکت ترابری هیچ مسئولیتی در قبال کالاهای شما به گردن نمیگیرد. در برخی از مواقع شرکت ترابری با وجود آسیب رساندن به کالاهای مشتری هیچ خسارتی را پرداخت نکرده است؛ چراکه برگه بارنامه از سوی مشتری گم شده و شرکت از این فرصت برای تبرئه خود نهایت بهره را برده است.
از این رو، توصیه میشود هرگز این برگه را گم نکنید. یکی دیگر از مسائلی که هنگام عقد قرارداد باید به آن توجه داشت، تنظیم بیمهنامه است. طبق قوانین دولتی، تمام شرکتهای حمل و نقل ریلی موظف به ارائه بیمهنامه به مشتریان هستند. اگر شرکتی از ارائه آن طفره رفت میتوانید مراتب را به سمع نهادهای ذیربط برسانید.
قوانین و مقررات حمل و نقل ریلی
متاسفانه هنوز قانون خاصی در این خصوص در کشور تنظیم نشده و تنها در اصل چهارم قانون اساسی از کلمه راهآهن یاد شده است که حق استفاده از حمل و نقل ریلی را متعلق به دولت دانسته است. اما، در مجامع بین المللی برای انواع حمل و نقل ریلی کنوانسیونهایی به امضای کشورها رسیده است که هر کدام به موضوع خاصی اشاره دارند.
این کنوانسیونها شامل کنوانسیون بین المللی حمل و نقل مسافر و توشه بوسیله راه آهن (۲۱۷) ۱۹۱۶، کنوانسیون جامع حمل و نقل بین المللی راه آهن (COTIF) ۱۹۸۰، کنوانسیون بین المللی حمل و نقل کالا بوسیله راه آهن (CIM) ۱۹۶۱، کنوانسیون حمل و نقل بین المللی با راه آهن (FITOC)، پروتکل اصلاحی کنوانسیون جامع حمل و نقل بین المللی با راه آهن۱۹۹۰ ، پروتکل اصلاحی کنوانسیون حمل و نقل بین المللی (FTTOC) میشود. این کنوانسیونها برای حمل و نقل ریلی بین المللی وضع شده است تا کشورهایی که به عضویت آن میرسند از تمام امکانات و ظرفیتهای بین المللی بهرهمند شوند.
مزایای استفاده از انواع حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی دارای مزایای بینظیری نسبت به سایر روشهای حمل و نقل زمینی است که در ادامه به مهترین آنها اشاره میکنیم.
عوارض کمتر زیستمحیطی: یکی از مهمترین مزایای حمل و نقل ریلی امکان استفاده از سوختهای غیر فسیلی است. این امر موجب صرفهجویی در مصرف سوخت میشود؛ به گونهای که مصرف انرژی در قطارها حدود یک ششم کمتر از کامیونهای باربری است.
آلودگی کمتر: آلودگی صوتی یکی از بزرگترین معضلات جامعه بوده و تمام خودروهای باربری با ایجاد آلودگیهای زیاد باعث تخریب محیطزیست و شکایت مردم شدهاند. حمل و نقل ریلی به دلیل اینکه در حومه شهر و حتی در خارج از سطح شهر انجام میشود، هیچگونه آلودگی صوتی به همراه ندارد.
کاهش زمان توقف: یکی از مهمترین مزایای انواع حمل و نقل ریلی کاهش زمان توقف است. قطارها قابلیت این را دارند تا مسیرها را به طور یکسره و بدون توقف طی کنند. این امر باعث میشود تا کالاها در سریعترین زمان ممکن به مقصد برسند.
حمل و نقل هوایی
در بین روشهای حمل و نقل بین المللی، این روش هوایی است که گل سر سبد آنها بوده و بسیاری از مسافران از آن به عنوان یک تجربه فراموش نشدنی یاد میکنند. اما، این روش تنها محدود به جابجایی مسافر نشده و خیلی از کالاها از طریق آن ترانزیت میشوند. در انواع حمل و نقل هوایی از روشهای نوین جهت راحتی مسافران استفاده میشود و این امر لزوم توجه بیشتر به این روش از ترانزیت را در کشور ضروری میکند. متاسفانه، به دلیل تحریمهای بین المللی بسیاری از خریدهای شرکتهای هواپیمایی ایران از کمپانیهای غول پیکر هواپیماسازی بلوکه شده و امکان واردات آنها به کشور نیست.
اما باز هم شرکتهای مسافربری و ترانزیت کشور با تدابیر خود توانستهاند، نیازهای جامعه را تا حد زیادی برطرف کنند. به طور کلی، حمل و نقل هوایی به هیچ عنوان شیوههای تکراری برای مشتریان ارائه نداده و بسته به نوع کالا و سلیقه مسافران روشهای مختلفی را برای آنها در نظر میگیرد.
چرا جایگاه حمل و نقل هوایی در ایران کمرنگ تر از بقیه است؟
اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، صنعت هوایی کشور هنوز نتوانسته پس از 40 سال جایگاه اصلی خود را در کشور به دست آورد. البته، بخش عمدهای از این امر به تحریمهای خارجی ربط دارد که امکان واردات هواپیما و متعلقات آن به کشور میسّر نیست. حمل و نقل هوایی جزو محبوبترین روشهای ترانزیت بوده و کمتر کسی را میتوان پیدا کرد که از یک سفر هوایی بدش بیاید. اما، متاسفانه هزینه بالای بلیت و اسکان مسافران مزید بر علت شده است تا افراد کمی از این روش به طور مستمر استفاده کنند. امری که ممکن است صنعت هوایی ایران را با خطر ورشکستگی مواجه کند.
صنعت هواپیمایی ایران در بین کشورهای منطقه رتبه یازدهم را در اختیار دارد که این موضوع چندان جالب نیست؛ چراکه ایران تا قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی رتبه نخست را در این زمینه در اختیار داشت. این در حالی است که تعداد فرودگاههای ایران نسبت به قبل از انقلاب با رشد 350 درصدی مواجه بوده و مسافران آن نیز از 3 میلیون نفر در سال به 21 میلیون در سال افزایش یافته است. با این حال نمیتوان گفت که ایران در این سالها بیکار نشسته، بلکه با تلاشهای بی وقفه خود در تلاش بوده است تا تحولی بزرگ در صنعت هوایی کشور بپا کند.
انواع حمل و نقل هوایی
در واقع نوع ترانزیت هوایی بر اساس سه فاکتور مهم حجم کالا، زمان تحویل و قیمت تعیین میشود که هیچکدام نسبت به دیگری برتری ندارند؛ اما میتوان گفت که هر کدام بسته به نیاز افراد کاربرد داشته و امکان سهولت در جابه جایی کالا یا مسافر را فراهم میکند. در حقیقت باید با مطلع بودن از خصوصیات این روشها بهترین گزینه را برای حمل و نقل کالاهای خود انتخاب کرد.
علاوه بر ویژگیهای حمل و نقل باید هزینهها، ارزش کالای حمل شده و همچنین سایز و وزن آنها را مورد ارزیابی قرار داد؛ به گونهای که اگر کالای مورد نظر طلا یا اسکناس است، باید ایمنترین روش حمل هوایی را برگزید. در ادامه به چند روش اصلی انواع حمل و نقل هوایی اشاره کرده و اطلاعاتی در این خصوص در اختیار شما قرار میدهیم.
پرواز چارتر (هم مسافران هم کالا)
زمانی که تمام صندلیهای یک هواپیما به طور یکجا در اختیار یک شرکت هواپیمایی قرار گیرد، به آن پرواز چارتر گفته میشود. به عنوان مثال، زمانی که آژانس هواپیمایی یک مسیر پروازی مثلا ایران – توکیو را برای مدت مشخصی چارتر کند، به آن پرواز چارتر ایران – توکیو گفته میشود. این پروازها معمولا برای مسیرهای پرتردد به کاربرده میشود تا امکان رزرو بلیت در هر زمان میسر باشد.
این روش از حمل و نقل، کوتاهترین مسیرها را برای رفت و آمد انتخاب میکند تا در ترافیک هوایی گیر نیافتد. البته، تنها آژانسهای خصوصی و گردشگری از پرواز چارتر استفاده نمیکنند، بلکه ارگانها، باشگاههای ورزشی، نهادهای دولتی، ادارهها و غیره نیز برای تعداد زیادی از پرسنل خود از این پروزها رزرو میکنند. از مهمترین مزایای روش چارتر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرفه جویی در مصرف هزینهها
- مسیر کوتاهتر نسبت به سایر انواع روش حمل و نقل هوایی
- امکان رزرو گروهی
- امکان رزرو مدتدار؛ مثلا 3 ماه
- دربست اجاره کردن هواپیما برای مدت زمان مشخص
پرواز سیستمی (مخصوص مسافران)
تفاوت اصلی پرواز سیستمی با پرواز چارتر در برنامه زمانی، هزینه بلیت و شرایط سنی است؛ به گونهای که در پرواز سیستمی برنامه و هزینه پروازها در طول ماه مشخص بوده و امکان تغییر آن توسط مسافران وجود دارد. به عنوان مثال، شما میتوانید از چند ماه قبل با پرداخت هزینه اقدام به رزرو بلیت استانبول کنید و بعدا بنا به دلایل شخصی زمان یا تاریخ سفر خود را جابجا کنید. اما، در روش چارتر این امکان میسر نبوده و امکان تغییر تاریخ و ساعت پرواز وجود ندارد.
هزینه بلیت نیز یکی دیگر از تفاوتهای اصلی بین پرواز سیستمی و چارتر است. معمولا، هزینه رزرو بلیت در انواع حمل و نقل هوایی بسته به امکانات پرواز متغیر بوده و قبل از سفر باید به آن توجه کرد. نکتهای که در مورد بلیتهای سیستمی وجود دارد این است که هر چه دیرتر اقدام به خرید آن کنید، قیمت بلیت گرانتر میشود. اما، در مورد بلیتهای چارتر قضیه فرق کرده و قیمت آنها به مراتب از بلیتهای سیستمی ارزانتر است. چراکه تعداد زیادی از بلیتها به طور عمده توسط یک شرکت هواپیمایی خریداری شده و برای رقابت با سایر آژانسها آن را ارزان میفروشد.
تفاوت بعدی بین پرواز چارتر و سیستمی تعیین قیمت بر اساس شرایط سنی است؛ به گونهای که قیمت بلیتها برای گروههاس سنی کودکان، نوزادان، بزرگسالان و نوجوانان متفاوت است. مثلا کمترین قیمت بلیت مختص به نوزادان و کودکان بوده و گرانترین آن مختص به بزرگسالان میباشد. اما، در پرواز چارتر تنها بهای بلیت نوزدان زیر 2 سال ارزانتر است.
پرواز بازرگانی
یکی دیگر از انواع حمل و نقل هوایی روش ترانزیت بازرگانی است. در این روش تنها کالاها جابجا میشوند که البته حمل آنها دارای قواعد و اصولی خاصی است که توسط شرکت هواپیمایی ایران و همچنین شرکت هواپیمایی بین المللی ایکائو تعیین میگردد. حمل و نقل کالا به دو روش کارگو و فریت انجام میشود که روش نخست مقرون به صرفهتر است. در روش کارگو که یک روش تجاری محسوب میشود، حمل کالا به صورت دسته جمعی بوده و افراد میتوانند بارهای کم خود را به همراه سایر مرسولات به مقصد ارسال کنند. این روش توسط هواپیماهای مخصوص باربری انجام شده و مطابق با استانداردهای ایمنی صورت میگیرد.
روش فریت نیز مربوط به حمل کالاهای مسافران است که قصد سفرهای طولانی مدت را دارند و تجاری نمیباشد. به همین منظور باید از هواپیماهایی استفاده کنند که امکان حمل بار آنها را به این روش داشته باشند. معمولا، اکثر هواپیماهای مسافربری قابلیت حمل کالا به صورت فریت را دارند و از این بابت جای نگرانی وجود ندارد.
چگونه کالاهای خود را به روش حمل و نقل هوایی ترانزیت کنیم؟
اکنون که با انواع روش حمل و نقل هوایی آشنا شدید، بد نیست از چگونگی ترانزیت کالا نیز مطلع شوید. برای این کار کافیست به یکی از آژانسهای هوایی مراجعه کرده و با پر کردن فرم درخواست و پرداخت هزینه، کالای خود را به مقصد مربوطه ارسال کنید. این روش بسیار ایمن بوده و بسیار کارآمد است.از جمله مواردی که میتوان حمل کرد :حمل بار سنگین هوایی، حمل مایعات، حمل انواع باتری، حمل کالاهای خطرناک، حمل Door To Door و سرویس حمل اسناد.
از مهترین مزایای این روش عبارتند از:
- ترانزیت بار به تمامی نقاط کشور و جهان
- همکاری با اکثر شرکتهای حمل بار و خطوط هوایی
- برخورداری از سرعت بالا در خدمات رسانی و حمل و نقل بین شهری
- ارائه سرویس درب به درب
- محاسبه هزینه بار بر اساس وزن و اندازه کالا که این امر هزینهها را به صرفه میکند
- استعلام وضعیت بار از طریق پیامک و ایمیل
انواع روش های حمل کالا در حمل و نقل هوایی
به طور کلی، کالاها به دو روش عمومی و ویژه از طریق هواپیما ترانزیت میشوند. کالاهای عمومی همانطور که از نامشان پیداست از ارزش نسبتا کمی برخوردار بوده و حمل آنها بسیار ساده است. کالاهایی نظیر لوازم الکترونکی شامل این روش شده که حدود 40 درصد از کل حمل و نقل هوایی در سطح بین الملل را در بر میگیرد.
در آن سو، حمل محموله ویژه شامل کالاهایی چون حیوانات، طلا، مواد شیمیایی خطرناک، غذاهای دریایی، دارو، فلزات گرانبها و غیره میشود. این محمولهها نیز شامل خدماتی میشوند که مهمترین آن عبارتند از:
- سرویس درب به درب
- امنیت بالا در جابجایی کالا نسبت به سایر انواع روش حمل و نقل هوایی
- ارائه سرویس فرودگاه به فرودگاه
- ارسال سریع کالا طبق استانداردهای بین المللی
- پرداخت وجه از طریق دستگاه پوز و غیره
قبل از ارسال کالا بهتر است از نوع محموله و قوانین ترانزیت آن مطلع شوید تا در هنگام ارسال با مشکلی مواجه نشوید. آژانسهای هوایی با ارائه بهترین خدمات خود میتوانند شما را در حمل کالاهای شما کمک کنند. همچنین برای ارائه مشاوره از سوی متخصصین حمل و نقل هوایی شرکت بانی راه توس کافیست با شماره 05138557481-2 در ارتباط باشید.
برای حمل و نقل بین المللی از چه طریق باید اقدام کرد؟
ناگفته نماند که حمل و نقل به صورت بین المللی لازمه رعایت قوانین بین المللی است؛ به همین منظور برای حمل نقل لازم است از شرکت های حمل و نقل بین المللی واسطه استفاده کرد.حمل نقل کریری ، فورواردی و تواما از جمله وظایف شرکت های واسطه میباشد.
فعالیت فورواردی
حمل فورواردی یعنی حمل و نقل کالا به یکی از طرق زمینی، هوایی و دریایی و یا ترکیبی از آن ها که توسط شرکت حمل و نقل بین المللی انجام می شود.
وظایف فورواردر
- ۱- صدور پروفرمای حمل
- ۲- انعقاد قرارداد حمل با صاحب کالا
- ۳- صدور بارنامه
- ۴- جمع آوری (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
- ۵- انبارداری بار (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
- ۶- بستهبندی بار (بر حسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
- ۷- بیمه باربری (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل
- ۸- انجام تشریفات گمرکی در مبدا و برحسب کار
- ۹- انعقاد قرارداد با موسسات مختلف حمل کننده و اخذ راهنامه یا بارنامه دریایی، زمینی، هوایی
- ۱۰- کسب اطلاعات لازم از جریان حمل و ارایه اطلاعات کسب شده به صاحب کالا برحسب قرارداد منعقده بین صاحب کالا و شرکت حمل و نقل
- ۱۱- تحویل کالا به گمرک مقصد درحمل و نقل زمینی و امضا صورت مجالس کسر و اضافه تخلیه
- ۱۲- اخذ صورت مجالس کسر و اضافه و آسیب دیدگی کالا و دست خوردگی و ترخیصیه از نماینده خط حمل دریایی و هوایی و انجام سایر وظایف در ارتباط با سایر مسوولیتها
- ۱۳- انجام تسویه حساب با طرفهای زیربط
- ۱۴- اعلام ورود کالا به صاحب کالا
فعالیت کریری
حمل کریری یعنی حمل کالا بدون واسطه به روش تعیین شده از کشور مبدا به کشور مقصد توسط شرکت حمل و نقل بین المللی.
خب، این هم از مقاله حمل و نقل چیست و انواع آن امیدواریم که برایتان مفید واقع شده باشد. اگر سوال، انتقاد، نظر و یا مشکلی در رابطه با این موضوع داشتید حتما در قسمت نظرات بیان کنید تا با کمال میل به سوال شما پاسخ دهیم.
منابع :
https://www.karapost.com/shipping
2 دیدگاه
حسین فرهادی
سلام وقت بخیر خسته نباشید
خیلی مقاله عالی بود ممنون فقط یک سوال چرا باید از حمل و نقل استفاده کنیم؟
جلال اخروی
سلام وقت شما بخیر
اگر کالایی دارید میتوانید از حمل و نقل برای ترابری استفاده کنید. جهت ارتباط با ما به قسمت تماس با ما مراجعه کنید.
موفق باشید.
پاسخ بدهید